Rumuńska Młodzież dla Lepszej Przyszłości

Korupcja może zainfekować każdą część społeczeństwa, a jeśli się ją zignoruje, będzie się rozprzestrzeniać wraz z polityczną biernością.

W przypadku górnictwa w Rosia Montana, w 1989 roku tereny Rosia Montana zostały sprzedane spółce Rosia Montana Gold Corporation, która dostała pozwolenie na wydobycie. Wszystko to działo się w podejrzanych okolicznościach – wiele osób sądziło, że rumuński rząd (dawne służby specjalne) miał nielegalne układy z właścicielami firmy. Rząd posiadał też udziały w spółce. Sama kopalnia natomiast zagrażała środowisku; firma zamierzała używać cyjanku do oddzielania złota i srebra z ziemi.

The Colectiv Revolution rozpoczęło swoją działalność bezpośrednio po pożarze w klubie nocnym Colectiv w Bukareszcie. W pożarze zginęło wiele osób, jeszcze więcej pozostało trwale okaleczonych. Okazało się, że prezydent miasta udzielił klubowi pozwoleń zaświadczających o przeprowadzonej inspekcji przeciwpożarowej podczas gdy inspekcja ta tak naprawdę nigdy nie miała miejsca. Wiele innych lokali otrzymało w tamtym czasie podobne nieprawne licencje.

W 2017-2019 rozpoczęły się protesty w odpowiedzi na reformy rządu Socjaldemokracji Sorina Grindeanu. Reformy te miały na celu zdekryminalizowanie przypadków nadużyć władzy. Kiedy pierwsza fala protestów odsunęła Sorina Grindeanu od władzy, następny rząd Mihai Tudose’a zaczął wprowadzać równie niepopularne reformy sądownictwa. Protesty ponownie doprowadziły do zmiany przywództwa. Kolejny rząd Viorica Dăncilă również spotkał się z szeroką krytyką – głównie w związku z doniesieniami o korupcji.

Zarówno mieszkańcy terenów Rosia Montana, jak i osoby uwięzione wewnątrz klubu nocnego Colectiv (a także ich rodziny i przyjaciele) są oczywiście największymi ofiarami tych nadużyć władzy. Ale to nie znaczy, że fala korupcji zatrzyma się na tych przypadkach i nie będzie w dalszym ciągu dotykać ludzi w podobny sposób, w innych miejscach.  Nadużywanie władzy przez rząd podważa wolność i dobrobyt całego społeczeństwa. Kiedy rząd nie przestrzega własnych zasad, naraża ludzi na niebezpieczeństwo. Korupcja zaczyna zagrażać całemu społeczeństwu: nie możesz już być pewny/a, że policja nie zażąda łapówki, nie możesz być pewny/a, że twój proces w sądzie będzie sprawiedliwy i nie możesz być pewny/a, że ktoś nie odbierze ci twojej własności. Gdy społeczeństwo zaczyna karać samo siebie za dobre zachowania i nagradzać przestępstwa, nie ma już sensu być dobrym dla innych.  Korupcja jest tak niebezpieczna dla społeczeństwa bo jest bardzo niebezpieczna dla każdego z osobna.

Tak jak we wszystkich przypadkach bieżącego aktywizmu młodzieży w Rumunii, ich działania objęły zarówno strefę online, jak i offline. Social media i serwisy informacyjne okazały się fenomenalnym narzędziem do zwiększenia świadomości społecznej i, w efekcie, wywołały ostry sprzeciw społeczny. Hasztagi #Colectiv i #ColectivRevolution stały się marką protestów, a przyjętym sloganem było „Korupcja zabija”. Te dwa proste słowa opisały problem tak, że nie mogło już być wątpliwości jak ważna jest ta sprawa.
Kampanie online szybko przeniosły się na ulice i zaowocowały falą protestów, których skali nie można było już zignorować.

Dążenia do wolnej i sprawiedliwej Rumunii to historia wielu bitew. Aktywizm rzadko jest w stanie rozwiązać jakikolwiek problem w jedną noc, ale wszystkie protesty łącznie mają sens. Temat Rosia Montana jest obecny od 1989 roku, ale dopiero po 2013 można było zauważyć istotne zmiany. Obecnie (czerwiec 2020) Rosia Montana jest analizowana pod kątem wpisania na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, co ochroniłoby ten teren przed dalszymi wydobyciami.

The Colectiv Revolution i fala protestów z lat 2017-19 przyniosły szybsze rezultaty. Do dymisji podał się ówczesny premier oraz burmistrz dzielnicy, w której zlokalizowany był klub Colectiv. Zaktualizowano także wytyczne dot. bezpieczeństwa przeciwpożarowego lokali użytkowych. Protesty lat 2017-19 odsunęły od władzy łącznie trzech liderów politycznych.

Bezpośrednie cele wszystkich trzech ruchów zostały spełnione, dzięki czemu można je uznać za skuteczne. Rosia Montana została ochroniona przed dalszymi wydobyciami, dzięki staraniom The Colectiv Revolution w Bukareszcie wprowadzono ulepszone regulacje dot. bezpieczeństwa przeciwpożarowego, a wielu polityków odpowiedzialnych za te sytuacje zostało odsuniętych od władzy podczas protestów w latach 2017-19.
Trzeba jednak zauważyć, szczególnie w przypadku walki o Rosia Montana i protestów 2017-19, że nie zawsze było oczywiste, że odniosą one sukces. Te sytuacje pokazują, że dążenie do zmiany wymaga wytrwałości i cierpliwości. Tym bardziej, że wygrane nie zawsze pozostają nimi na długo, więc prawdziwy sukces przychodzi z czasem.
W ostatniej dekadzie Rumuni stawili czoła korupcji. Przed nimi jednak wiele kolejnych wyzwań.