MyśląMyśląc o ważnych wydarzeniach na jego drodze, pamięta pierwszy artykuł, który napisał do pisma „Nigdy Więcej”. Również Mistrzostwa Europy w piłce nożnej w 2012 roku były wielkim i ważnym wydarzeniem, ponieważ wprowadziły temat zwalczania rasizmu i nienawiści do debaty publicznej w Polsce. Pamięta także, gdy po raz pierwszy pojawił się na scenie podczas Festiwalu Przystanek Woodstock w Polsce z antyrasistowskim przesłaniem. Oczywiście założenie Instytutu Bezpieczeństwa Społecznego (IBS) było również świetnym momentem będącycm ważnym wkąłdem w zmianę narracji i podejścia do problemu radykalizacji w Polsce. Ale w sumie, kiedy myśli o swoim największym sukcesie, myśli o tym, że po ponad 20 latach nadal pracuje i robi to, co robi.

IBS był wielokrotnie atakowany za swoje konsekwentne działania przeciw radykalizacji. Wiele osób postrzegać to może jako porażkę, ale Jacek uważa, że można obrócić to w sukces, bo ataki pokazują tylko jak ważny jest temat radykalizacji podejmowany przez IBS. Poziom odpowiedzialności związanej z prowadzeniem organizacji i pracą z takimi kwestiami, jak radykalizacja i ekstremizm, jest ogromny. Stres jest integralną częścią tej pracy i musisz nauczyć się nim zarządzać. Jacek szuka sposobów na odpoczynek i oderwanie się od codziennych wyzwań. Uwielbia gotować i angażować się w tematy związane z produkcją muzyki.

Biorąc pod uwagę cały stres, Jacek uważa, że to, co robi on i jego koledzy i koleżanki w IBS, jest ważne i przydatne. W Polsce nie ma wielu osób kompetentnych w dziedzinie przeciwdziałania ekstremizmowi i radykalizacji. Jacek uważa, że jest to naprawdę potrzebne, ponieważ ma to bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo Polaków. To jego największa motywacja – „Dbamy o bezpieczeństwo Polaków, tylko tyle”. Równie mocno motywują go ludzie, z którymi współpracuje i wszyscy których spotyka w życiu. Gdyby nie ludzie, nie zrobiłby tego, co robi. „Samemu niewiele możesz zrobić!”

Gdyby miał wytłumaczyć pięciolatkowi, co robi, powiedziałby, że… na świecie są źli ludzie którzy chcą zagrozić naszemu bezpieczeństwu. Bardzo często znajdują oni zbyt proste odpowiedzi na bardzo trudne pytania i próbują wyjaśnić świat w zbyt prosty sposób. Na ludzi wpływają także także inni źli ludzie, którzy zwyczajnie ich oszukują. „Staramy się powstrzymać tych złych ludzi, staramy się, aby ich złe podejście do świata nie było dominujące bo chcemy czuć się bezpieczniej, w naszym codziennym życiu. Jacek wierzy, że przeciwdziałanie radykalizacji i ekstremizmowi to przeciwdziałanie złu”.

Mimo, że można sprowadzić problem do walki dobra ze złem, Jacek zdaje sobie sprawę z tego, jak skomplikowany, długi i wieloaspektowy jest proces radykalizacji i chce uświadomić to wszystkim. Radykalizacja jest procesem, w którym jednostka lub grupa ludzi zmierza w kierunku terroryzmu, używa ideologicznej i przemocowej retoryki i narracji, stosuje przemocy. Ludzie radykalizują sie wswoich poglądach i działaniach. Proces ten ma wiele ważnych aspektów, zarówno pod względem specyfiki samego zjawiska, jak i zapobiegania mu i przeciwdziałania. Na przykład, mówiąc o radykalizacji, musimy wziąć pod uwagę m.in.: rekrutacja online i offline, fake news i propagandę, manipulację online, symbole i odzież, popkulturę młodzieżową, mowę nienawiści, zakłądy karne i np. stadiony piłkarskie jako miejsca rekrutacji, a także fenomen ekstremizmu a nawet terroryzm itp. Myśląc o zapobieganiu i zwalczaniu radykalizacji, musimy uwzględnić wszystkich kluczowych partnerów m.in.: policję, prokuraturę, samorządy, pracowników socjalnych, pracowników więzień, sektor edukacyjny itd. Jednostronne podejścia do radykalizacji może niestety ograniczyć nasze myślenie o tym złożonym problemie.

Jeśli ktoś, kto reaguje na radykalizację w konsekwencji swoich działań dostaje rykoszetem, Jacek radzi: „to nie bój się i nie poddawaj, próbuj wiele różnych rozwiązań i podejść”.
1. Bądź odważny! Odwaga jest kluczem!
2. Bądź konsekwentny w tym co robisz w ramach swoich działań przeciw radykalizacji. Nawet jeśli Twoje działania nie są poparte wiedzą ekspercką, ale są konsekwentne i spójne, to jest to ważne i może być skuteczne.
3. Wykorzystanie komunikacji bez przemocy i umiejętności dialogu jako ważnej życiowej kompetencji. Ale także korzystaćj z zasady „no platform” czyli nie warto angażować się w debatę, z tymi którzy świadomie łamią prawo i promują nielegalne treści (np. rasistowskie lub ekstremistyczne).
4. Zdobądź więcej informacji na temat procesu radykalizacji i specyfiki grup ekstremistycznych. Ponadto, zawsze działaj zgodnie z prawem, używaj argumentu prawa i mów o odpowiedzialności prawnej dla tych, którzy je łamią.
5. Spróbuj znaleźć sojuszników w swoim najbliższym otoczeniu, w swojej społeczności – ludzi, którzy mogą Ci pomóc i wesprzeć Cię, zarówno jako eksperci jak i zwykli sprzymierzeńcy. Zbuduj szeroką sieć wsparcia podobnie myślących ludzi i zachęć innych do przyłączenia się i pomocy – na każdym etapie swojego działania i każdej podejmowanej inicjatywy.

Jeśli chodzi o skuteczne przeciwdziałanie, Jacek jest głęboko przekonany, że najważniejsze jest konsekwentne reagowanie na wszelkie oznaki radykalizacji i ekstremizmu w naszym otoczeniu. Radzi by reagowaać na mowę nienawiści w Internecie. Szkoła powinna uczyć jak nie dać sie zrekrutować do grup i ruchów ekstremistycznych oraz jak uważać na ekstremistyczną propagandę i przemoc. Można również zorganizować kampanię lub akcję w swojej szkole i przedyskutowanie kwestii radykalizacji. Nauczycielowi powiedziałby, że ważne jest, aby uważać na ekstremistyczne symbole i ubrania w szkole oraz na język, którego używają uczniowie. Można także nauczać o zagrożeniach i konsekwencjach wszystkich reżimów totalitarnych, o fake newsach i współczesnych mechanizmach propagandy.